Edukacja ekologiczna w przedszkolu
Opracowała: mgr Karolina Krasoń-Bradło
Jednym z celów wychowania przedszkolnego jest kształtowanie oraz rozwijanie u dzieci stosunku emocjonalnego do otaczającego je środowiska społeczno – przyrodniczego. Edukacja ekologiczna to uwrażliwianie na rosnącą degradację otoczenia oraz podkreślanie wynikających z tego działań i zagrożeń. Kształcenie proekologiczne należy zacząć już w wieku przedszkolnym. W tym okresie dziecko jest bardzo podatne na wpływ otoczenia. Przejawia duże chęci poznawcze oraz zdolności polegające na przyswajaniu nowych umiejętności i wiadomości. Skuteczność przyswajania wartości ekologicznych jest w tym okresie największa. Maluch rozpoczyna poznanie środowiska od najbliższego otoczenia. W otoczeniu tym świat rzeczy, zjawisk przyrodniczych jest najbogatszy i działa na wszystkie zmysły dziecka. Obserwując, dotykając, wąchając, poznaje rozmaitość barw, nowe kształty, zapachy, procesy i zjawiska. Bada cechy przedmiotów. Porównuje, różnicuje, wyciąga wnioski. Zdobyte doświadczenia wyzwalają w nim pozytywne emocje w stosunku do środowiska. Pierwszym etapem edukacji ekologicznej w przedszkolu jest wskazywanie maluchom przyrody czystej, nienaruszonej w celu rozbudzenia w nich wrażliwości na jej piękno. W drugim etapie pokazujemy dzieciom przyrodę zdewastowaną przez człowieka np. zanieczyszczone rzeki, strumienie, obumierające lasy, unoszące się w powietrzu pyły i dymy wydostające się z kominów przemysłowych. Trzeci etap to zwrócenie uwagi na przyczyny degradacji środowiska oraz uświadomienie jak wyrządzone szkody naprawić albo jak im przeciwdziałać. Edukacja ekologiczna w przedszkolu realizowana jest na wielu płaszczyznach. Dzieci chętnie biorą udział w wycieczkach i spacerach gdzie obcują z przyrodą, dotykają kory drzew, słuchają szumu lasu, śpiewu ptaków, podziwiają barwy przyrody. W trakcie spacerów obserwują również bezpośrednio działalność techniczną człowieka: samochody, dymiące kominy, które przyczyniają się do zanieczyszczania środowiska. Zdobyte doświadczenia w bezpośrednich kontaktach ze środowiskiem przyrodniczo – technicznym pozwalają później wyrazić swoje przeżycia estetyczne w różnorodnych działaniach między innymi w pracach plastycznych. Dzieci wykonują rysunki, albumy, makiety. Dzieci starsze prowadzą eksperymenty, wykonują plakaty o tematyce przyrodniczo – ekologicznej, makiety ekosystemów, prace plastyczne z materiałów odpadowych. Przedszkolaki co roku uczestniczą w obchodach „Dnia Ziemi”, akcji „Sprzątania Świata”, akcji sadzenia drzewek w ogrodzie przedszkolnym. Wykazują się swoją wiedzą i umiejętnościami w różnego rodzaju konkursach, przeglądach muzycznych i plastycznych oraz turniejach wiedzy o tematyce proekologicznej. Kształtowanie postaw proekologicznych jest procesem długotrwałym i złożonym. Zdobyta przez dziecko wiedza, nabyte umiejętności, postawa społeczno – moralna, są pogłębiane, wzmacniane na dalszych szczeblach kształcenia. Wychowanie i kształcenie dzieci w duchu umiłowania, szacunku i rozumienia świata przyrody jest jedną z nadrzędnych dróg wielostronnego rozwoju osobowości dziecka.
LITERATURA
1.A. Papuziński, dz. cyt., Bydgoszcz 1998, s. 198.
2. D. Kiełczewski, Ekologia społeczna, WEiŚ, Białystok 1999, s. 147 – 148.
3. K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki, Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998, s. 45
4. A. Suchara – Olech, Koncepcja edukacji ekologicznej w przedszkolu i nauczaniu początkowym, w: Przyszłość – Szkoła – Twórczość, red. A. Suchary – Olech i M. Szczepańskiej, Słupsk 1995, s. 145.
5. B. Wojcieszak, Ekologia już w przedszkolu, w: Dziecko w świecie przyrody i nauki, J. Solomon, St. Dylak, WSN, Warszawa 1998, s. 137 – 139.
